ระวังยาพราราเซตตามอลใช้กับ หมา - แมว ไม่ได้นะ
คนรักหมา - ยาหมา-ยาแมว โดย - บัญชร ชวารศิลป์ คุณหมออำพล จินดาวัฒนะ ผู้อำนวยการสำนักงานปฏิรูประบบสุขภาพแห่งชาติ (ได้มอบหนังสือมาให้ผมเล่มหนึ่งชื่อ "ยาหมา-ยาแมว) ซึ่งแปลโดย พิสิฐ วงศ์วัฒนะ พร้อมจดหมายประกอบที่เล่าให้ฟังว่า ท่านรับมรดกสังคมจากอาจารย์ ประเวศ วะสี ทำมูลนิธิหมอชาวบ้านเพื่อเผยแพร่ความรู้และสุขภาพแก่ประชาชนเป็นบริการสังคมไม่หวังกำไรทางธุรกิจ ทั้งนี้เพื่อให้ประชาชนมีความรู้ในการดูแลตัวเองและดูแลกันและกันให้ได้มากๆ มูลนิธินี้ทำงานมาเกือบ 3 ปี แล้ว โดยมีการทำหนังสือจำหน่ายในนามของสำนักพิมพ์หมอชาวบ้านอีกด้วย สำหรับหนังสือ "ยาหมา-ยาแมว" ที่ส่งมาให้ผมนี้เป็นการซื้อลิขสิทธิ์มาทำ ผมรีบพลิกอ่านทันทีด้วยความสนใจ ที่อ่านแล้วชอบใจเป็นลำดับแรกก็ตรงคำนำของผู้แปล ที่ว่าถึงที่มาของชื่อหนังสือว่าทั้งๆ ที่ควรตั้งชื่อว่า "ยาสุนัข-ยาแมว" แต่ท่านเห็นว่าจะเป็นการศักดินาแก่หมามากกว่าแมว ซึ่งถ้าจะให้เสมอภาคกันก็ต้องใช้คำว่า "ยาสุนัข ยาวิฬาร์" เพราะวิฬาร์แปลว่าแมว เรื่องนี่ตรงใจผมกับคุณหมอปานเทพจริงๆ เพราะในรายการ "หมอเฮ-เสธ.ฮา" นั้น นอกจากจะเรียกว่าหมาและแมวตรงๆ แล้ว ศัพท์คำอื่นที่เกี่ยวข้องเราก็ใช้คำตรงไปตรงมาเช่นเดียวกัน อย่างเช่น เราไม่ใช้ "หมาทานข้าว" แต่ใช้ "หมากินข้าว" หรือ "หมาถ่ายอุจจาระ" เราก็ใช้ "หมาขี้" ดังนี้ เป็นต้น พลิกดูในเนื้อหา แม้เกือบทั้งหมดจะเป็นรายละเอียดที่เกี่ยวข้องของยาชนิดต่างๆ ซึ่งคงเป็นประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับห้องสมุด คลินิกและร้านขายยาหมายาแมวทั้งหลาย แต่เนื้อหาในช่วงแรกๆ ก็น่าสนใจสำหรับคนรักหมา คนรักแมว ทั่วๆ ไป ดังตัวอย่างต่อไปนี้ คนรักหมา คนรักแมว ทราบไหมครับว่า ยาสามัญประจำบ้านของคนเราชนิดหนึ่ง จัดว่าเป็นยาพิษร้ายแรงสำหรับหมาและแมว เพราะเพียงเม็ดเดียวเท่านั้นก็สามารถฆ่าแมวได้ 1 ตัวทีเดียว ยาที่ว่านี้คือ "พาราเซตามอล" ผมเชื่อว่ามีคนรักหมาจำนวนไม่น้อยที่เมื่อหมาเกิดอาการเจ็บป่วยปัจจุบันทันด่วนขึ้นมา ก็ใช้ของคนที่มีติดบ้านนี่แหละแก้ปัญหาเฉพาะหน้า ซึ่งส่วนใหญ่ไม่มีปัญหา เรื่องนี้มีคุณนายละเอียดเป็นพยาน แต่ต้องยกเว้น พาราเซตามอล ซึ่งผมก็เพิ่งทราบเมื่ออ่านหนังสือเล่มนี้นี่เอง พาราเซตามอลเป็นยาบรรเทาอาการปวดและลดไข้ที่มีประสิทธิภาพและปลอดภัยสำหรับมนุษย์ แต่เป็นยาพิษร้ายแรงสำหรับหมาและโดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับแมว หมานั้นขนาดยาที่เป็นอันตราย คือ 365 มิลลิกรัม ต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม ส่วนแมวอยู่ที่ 55 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม ยาพาราเซตามอลขนาดปกติคือ 325 มิลลิกรัม ที่คุณมีอยู่ในตู้ยาจึงสามารถฆ่าแมวได้ทันที สัญญาณที่แสดงอาการพิษของพาราเซตามอลต่อหมาคือ ซึม อาเจียน น้ำปัสสาวะสีน้ำตาลแดงคล้ำ และจะตายภายใน 2-5 วัน ส่วนแมวจะมีอาการหน้าบวม อุ้งเท้าบวม เบื่ออาหาร น้ำลายฟูมปาก อาเจียน เหงือกเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลหรือม่วงแดง น้ำปัสสาวะเป็นสีช็อกโกแลต ซึ่งเหล่านี้จะแสดงหลังได้รับยาเพียง 1-2 ชั่วโมง และตายภายใน 18-36 ชั่วโมง แมวโชคร้ายตัวใดที่กินยาชนิดนี้เข้าไปการรักษาไม่ค่อยจะได้ผล ส่วนหมานั้นจะมีโอกาสมากกว่าแต่ต้องรีบพาไปหาสัตวแพทย์โดยเร็วที่สุด นอกจากนั้น ยาของคนที่มักมีติดบ้านและเป็นอันตรายต่อหมาต่อแมวก็ยังมีอีก เช่น ยาแก้แพ้และยาแก้คัดจมูก แอสไพริน ฯลฯ เป็นต้น ช็อกโกแลตที่มีสารทีโอโบรมีนซึ่งเป็นพิษต่อทั้งหมาและแมว หมาน้ำหนัก 18 กิโลกรัมกินช็อกโกแลตเข้าไปเพียง 5 ออนซ์ ก็จะเกิดอาการป่วยอย่างรุนแรงและอาจถึงตายได้ วันวาเลนไทน์ที่เพิ่งผ่านไป หนุ่มหรือสาวคนไหนที่มีแฟนแลกช็อกโกแลตกัน รับประทานก็คงมีความสุขดี แต่ถ้ายังไม่มีคู่รักแล้วส่งช็อกโกแลตให้หมาสุดที่รักกินแทนที่จะเป็นวันแห่งความรักก็จะกลายเป็นโศกนาฏกรรมเสียเปล่าๆ ดังนั้นจงอย่าทำ และนี่ก็เป็นอีกเรื่องหนึ่งที่ผมเพิ่งรู้ทั้งๆ ที่เลี้ยงหมามาตั้งนาน เป็นหนังสือที่น่ามีไว้ติดบ้านครับ โดยเฉพาะสำหรับคนรักหมาประเภทจริงจัง รักจริงหวังเลี้ยงดูกันไปจนแก่เฒ่า!
